Bangladeş'te kaos: Öğrenciler hapishane bastı, yüzlerce mahkum serbest kaldı

Bangladeş'te salı günü patlak veren öğrenci protestoları bugün de devam ediyor. Ülke, hükümet binalarının göstericiler tarafından ateşe verildiği ve ülke çapında internet kesintisinin uygulandığı bir güne uyandı. Protestocular son olarak bir hapishaneye baskın düzenleyerek yüzlerce mahkumu serbest bıraktıktan sonra hapishaneyi ateşe verdi. Başbakan Şeyh Hasina'nın huzursuzluğu yatıştırma çabasına rağmen öğrenciler protestolarına devam etmekte kararlı. Protestolarda 32'si perşembe günü olmak üzere en az 50 kişi hayatını kaybetti, 700'den fazla kişi ise yaralandı. Bangladeş, hükümet binalarının göstericiler tarafından ateşe verildiği ve ülke çapında internet kesintisinin uygulandığı bir güne uyandı.
Ülke genelinde “ulusal ölçekte” bir internet kesintisi yürürlüğe girerken.
Gözlemci kuruluşlar sosyal medya platformu X üzerinden yapılan açıklamada, “Kesinti ailelerin birbirleriyle iletişim kurmasını engelliyor ve insan hakları ihlallerini belgeleme çabalarını bastırıyor” ifadelerine yer verdi. Bu hafta yaşanan olaylarda 32'si perşembe günü olmak üzere en az 50 kişi hayatını kaybetti.
Ülkenin 64 bölgesinin neredeyse yarısında yaşanan çatışmaların ardından bu sayının daha da artması bekleniyor. Ülkede internetin neredeyse tamamen kapatılmasının ardından yapılan bir polis açıklamasında, protestocuların çok sayıda polis ve devlet dairesini ateşe verdiği, tahrip ettiği ve “yıkıcı faaliyetler” gerçekleştirdiği belirtildi. Bir polis memuru, Bangladeş'in orta kesiminde yer alan Narsingdi'deki protestocuların bir hapishaneye baskın düzenlediğini ve yüzlerce mahkumu serbest bıraktıktan sonra hapishaneyi ateşe verdiğini söyledi.
İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan polis memuru, “Mahkumlar hapishaneden kaçtı ve protestocular hapishaneyi ateşe verdi. Mahkumların sayısını bilmiyorum ama yüzlerce olabilir” dedi. Hapishane yakınlarında yaşayan bir görgü tanığı en az 20 erkeğin el çantalarında eşyalarını taşıyarak hapishaneden ayrıldığını gördüğünü söyledi. Yüzlerce öfkeli öğrenci, devlet yayın kuruluşu Bangladeş Televizyonu'nun Dakka'daki merkezini de basıp kundaklayarak yayının hizmet dışı kalmasına neden oldu. Başkent polis gücü sözcüsü Faruk Hossain AFP'ye yaptığı açıklamada, “Dünkü çatışmalarda yaklaşık 100 polis yaralandı. Yaklaşık 50 polis kulübesi yakıldı” dedi.
Polis açıklamasında, tahribatın devam etmesi halinde “hukuku azami ölçüde kullanmak zorunda kalacakları” belirtildi. Hastane personelinin yaptığı açıklamalara göre, şu ana kadar bildirilen ölümlerin en az üçte ikisinin nedeni polis ateşiydi. Çatışmalar sırasında 104 polis memuru ve 30 gazeteci dahil olmak üzere 700'den fazla kişi yaralandı. Öğrenciler, Başbakan Şeyh Hasina'nın artık yayın yapmayan devlet kanalında huzursuzluğu yatıştırmak için ulusal bir konuşma yapmasına rağmen kampanyalarını sürdürme sözü verdiler. Perşembe günü AFP'ye konuşan 18 yaşındaki protestocu Bidisha Rimjhim, “İlk talebimiz başbakanın bizden özür dilemesi. İkinci olarak, öldürülen kardeşlerimiz için adalet sağlanmalı” diye ekledi. Bangladeş'te salı günü başlayan protestolarda söz konusu kontenjan hakkının kaldırılması talebiyle gösteri düzenleyen muhalif öğrenciler ile iktidar yanlısı öğrenciler arasında şiddet olayları yaşanmıştı. Bangladeş'te kamudaki iş alanlarının yüzde 56'sı belirli gruplara ayrılıyor.
Bunun yüzde 30'u 1971'deki Bağımsızlık Savaşı'na katılanların ailelerine, yüzde 10'u kadınlara, yüzde 10'u az gelişmiş bölge sakinlerine, yüzde 5'i yerli topluluklara ve yüzde 1'i engellileri kapsıyor. Savaşa katılanların ailelerine ayrılan kontenjan, ülke genelinde gerçekleştirilen öğrenci protestolarının ardından 2018'de kaldırılmıştı.
Ancak Yüksek Mahkeme'nin geçtiğimiz ay kontenjan sisteminin yeniden uygulanması kararı almasıyla protestolar yeniden patlak vermişti.
Muhalif öğrenciler, savaşa katılanların ailelerine kontenjan ayrılmasının “ayrımcı” olduğunu savunarak bunun yerine liyakate dayalı bir sistem getirilmesini talep ediyor.