Arkeologların gizemini çözemediği, en şaşırtıcı 5 tarihi eser

İster unutulmuş metinleri tercüme etmek, ister kayıp eserleri ortaya çıkarmak olsun, arkeologlar sürekli olarak geçmişi daha iyi anlama yolunda ilerlemektedir. Ancak arkeolojik teknikler ilerledikçe bile bazı tarihi eserler gizemli kalmaya devam ediyor. Roma'daki "delikli kavanoz"dan, Kosta Rika'daki açıklanamayan 1,8 metrelik taş kürelere kadar bazı eserlerin kökenleri ve kullanım alanları onlarca yıl süren çalışmalara rağmen, hala bilinmiyor. İşte gizemi çözülmemiş 5 tarihi eser İskoçya'nın Neolitik döneminden kalan gizemli bir nesne olan Towie Topu'nun  5 bin yıl öncesine dayandığı tahmin ediliyor. Üzerinde karmaşık desenler bulunan top, 1860 yılında keşfedilmesine rağmen yapılış amacı hala bilinmiyor. İskoçya'nın doğu kıyılarında bulunan 430'tan fazla taş top arasında sadece biri olan bu nesne, arkeologlar için büyük bir bulmaca oluşturuyor. Bazılarına göre bunlar yüksek statülü silahlar olabilirken, diğerleri sembolik bir amaç taşıyor olabileceğini düşünüyor. Ancak, bu taş topların gerçek kökeni hala belirsizliğini koruyor. Antikythera mekanizması, astronomik konumları ve güneş tutulmalarını tahmin etmek için kullanılan eski Yunan analog bir bilgisayardır. Astronomik takvim ve astrolojik amaçlar için kullanıldğı düşünülen mekanizma, özellikle Olimpiyat Oyunları'nın dört yıllık döngüsünü izlemek için de kullanılmıştır. Mekanizmanın , 1901 yılında Yunanistan'ın Antikythera adasının kıyısında bulunan Antikythera gemi enkazında keşfedilmiştir. Yaklaşık MÖ 200 civarında yapıldığı düşünülülen eserin karmaşıklığı ve gelişmiş mühendisliğine rağmen, amacı ve kökeni  tarihçiler ve bilim insanları arasında devam eden araştırma ve tartışma konusudur. Antik Roma döneminden kalma 1 bin 800 yıllık olduğu tahmin edilen Delikli Kavanoz, bulunduğunda 180 parçaya ayrılmış haldeydi. Uzun çalışmalar sonucu Parçalar Ontario Arkeoloji Müzesi'nde bir araya getirildi, ancak bu bile kavanozun gizemini açığa çıkarmadı.
Uzmanlar, içi deliklerle dolu olan bu  kavanozunun kullanım amacını belirlemekte güçlük çekiyorlar; bazıları bunun fındık farelerini saklamak için kullanılmış olabileceğini öne sürüyor, ancak kavanoz diğer fındık fareleri kavanozlarından farklılık gösteriyor. 
Delikli Kavanozun 1950'lerde  Roma tapınağının yakınında, İkinci Dünya Savaşı'ndan kalma bir bomba kraterinden çıkarıldığı iddia ediliyor, ancak bu bilgi net değil. Bu da gizemli delikli kavanozun  kökeni ve kullanım amacı hala gizemini koruyor. Roma İmparatorluğu'nun Kelt sınırlarındaki en şaşırtıcı nesnelerden bazıları, Roma dodecahedra'sı olarak bilinen bir dizi 12 kenarlı nesnedir. Antik Roma dönemine ait gizemli metal nesneler aklaşık 2 bin yıl önce yapılmış küçük, çokgen metal yapılar olarak bilinir. Her biri 12 yüzlü olan bu nesneler, çeşitli boyutlarda ve süslemelerde bulunur. Ancak, ne için kullanıldıkları net değildir ve uzmanlar arasında farklı teoriler bulunmaktadır. Bazıları bunların astrolojik veya dini amaçlar için yapıldığını öne sürerken, diğerleri ölçüm aletleri veya askeri kullanım için yapılmış olabileceğini düşünmektedir. Bu antik nesneler, hala antik çağın gizemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Diquís Küreleri, Kosta Rika'nın Diquís Deltası'nda bulunan ve antik döneme ait gizemli taş kürelerdir. Bu taş küreler, bazıları birkaç ton ağırlığında olan yuvarlak ve tam simetrik yapılar olarak bilinir. Kürelerin yapım amacı ve kullanımı tam olarak bilinmemektedir. Ancak, yerel efsaneler ve arkeolojik bulgular, bunların dini veya astronomik öneme sahip olabileceğini öne sürmektedir. Bazıları bu kürelerin, antik Kosta Rika toplumlarının liderlerini veya tanrılarını temsil etmek için yapıldığını düşünmektedir. Ancak, kesin bir açıklama bulunmamaktadır ve Diquís Küreleri hala antik çağın gizemlerinden biri olarak kabul edilmektedir.