İtalya'da Elon Musk'a göçmen tepkisi

Milyarder iş insanı Elon Musk'ın, İtalya'nın Arnavutluk'ta kurduğu göçmen merkezlerine götürülen düzensiz göçmenlerin burada tutulmaması yönünde karar alan Roma Mahkemesi yargıçları için "Bu yargıçlar gitmeli" yorumu, İtalya'da tepki çekti. ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'a verdiği destekle son dönemde gündemde olan Musk, sahibi olduğu X platformunda yaptığı bir yorumla İtalya'da gündem oldu. Musk, Roma ile Tiran arasında geçen yıl yapılan anlaşma çerçevesinde, İtalya’nın Arnavutluk’ta kurduğu merkezlere gönderdiği göçmenlerin, Roma Mahkemesinin kararıyla İtalya'ya geri taşınmasını eleştirdi. Elon Musk, söz konusu kararı alan Roma Mahkemesi yargıçları için X platformunda olayı anlatan bir kullanıcıya yanıt olarak, "Bu yargıçlar gitmeli" yorumunu yaptı. Musk'ın bu yorumu, İtalya'da farklı tepkilere yol açtı. Sağ koalisyon iktidarından Musk’ın yorumuna destek bildiren görüşler gelirken, yargı çevreleri ve muhalefetteki sol partiler ise ünlü iş insanına tepki gösterdi. AŞIRI SAĞDAN "HAKLI" YORUMU Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma-Altyapı Bakanı ve aynı zamanda göç karşıtlığıyla bilinen aşırı sağcı Lig Partisinin lideri Matteo Salvini de X platformunda Musk’ın paylaşımını alıntılayarak, "Musk haklı" ifadesini kullandı. Musk ile iyi diyaloğu olduğu bilinen Başbakan Giorgia Meloni'den bu çıkışa henüz bir yorum gelmedi. MELONİ HENÜZ KONUŞMADI Bununla beraber, Meloni'nin partisi İtalya'nın Kardeşleri'nin (FdI) ileri gelenlerinden milletvekili Fabio Rampelli de "Kendimizi savunmak için donanımlıyız. Elon Musk'a teşekkür ediyoruz ancak uluslararası düzeyde İtalya’nın kritik meselelerini abartmak ve ulusu küçültmek için heveslenen sol gibi değiliz" değerlendirmesini yaptı. Ana muhalefetteki Demokratik Partiden (PD) milletvekili Andrea Casu ise "Musk'ın İtalyan yargıçlara saldırısı tahammül edilemez bir müdahaledir. Başbakanın buna müdahale edip ulusal egemenliği savunup savunmadığını veya bu saldırıyı sessizce kabul edip etmediğini göstermesi esastır" görüşünü dile getirdi. Muhalefetteki Yeşil-Sol İttifak'ın lideri Angelo Bonelli de Musk’ın yorumu için "Kabul edilemez bir müdahale ve demokrasi için ciddi bir sorun" dedi. İTALYAN YARGIÇLAR TEPKİLİ İtalyan Yargıçlar Birliği (ANM), Musk’ın bu çıkışına tepki gösterdi. ANM Başkan Yardımcısı Alessandra Maddelana, "Çok güçlü yabancı bir patronun bu müdahalesinden rahatsızız. Burada artık yargının bağımsızlığı değil, İtalyan devletinin egemenliğinin sorgulanmasıyla karşı karşıyayız. Öncelikle bunun savunulması, ardından da yargının düşünülmesi gerekiyor" ifadelerini kullandı. ANM Genel Sekreteri Salvatore Casciaro da Rainews24 kanalına yaptığı açıklamada, "Yargı sistemine ve yargı yetkisine daha fazla saygı gösterilmesi gerekmektedir" dedi. Roma Mahkemesi dün, İtalya'nın Arnavutluk'ta geçen ay faaliyete aldığı göçmen merkezlerine götürülen; Bangladeşli ve Mısır kökenli ikinci gruptaki göçmenlerin de burada tutulmaması ve konuya Avrupa Adalet Divanı'nın bakması yönünde karar almıştı. İtalyan donanmasına ait Libra karakol gemisi tarafından 8 Kasım'da Arnavutluk'un Şingin (Shengjin) Limanı'na götürülen 7 düzensiz göçmen, mahkemenin bu kararı sonrası dün gece İtalya'ya geri getirilmişti. NAKLEDİLEN İLK GÖÇMENLER DE İTALYA'YA GERİ TAŞINMIŞTI Roma ile Tiran arasındaki anlaşma uyarınca Arnavutluk'taki iki göçmen merkezine ilk olarak 16 Ekim'de İtalyan donanma gemisi Libra tarafından 16 düzensiz göçmen getirilmişti. Bu göçmenlerden ikisi reşit olmamaları, ikisi de sağlık sorunları sebebiyle İtalya'ya geri gönderilmişti. Mısır ve Bangladeşlilerden oluşan diğer 12 kişi için Roma Mahkemesi, 18 Ekim'de bu göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menşe ülkelerinin, Avrupa Adalet Divanı'nın 4 Ekim tarihli (Mısır ve Bangladeş'in tamamen güvenli kabul edilemeyeceği yönündeki) kararına dayanarak, Arnavutluk'taki merkezde tutulamayacağına karar vermişti. Bunun üzerine düzensiz göçmenler, 19 Ekim'de İtalyan sahil güvenlik botuyla İtalya'ya geri getirilmişti.  Roma Mahkemesi'nin bu kararı sonrası, Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, 21 Ekim'de Arnavutluk'taki göçmen merkezlerinin işlevselliğini korumak amacıyla içinde Mısır ve Bangladeş'in de bulunduğu 19 ülkeyi "güvenli ülke" statüsüne alan yeni bir kararname kabul etmişti. Buna karşılık konuyla ilgili başka bir davaya bakan Bologna Mahkemesi, geri gönderme için güvenli ülkeler listesini belirleyen yeni hükümet kararnamesini, 29 Ekim'de Avrupa Adalet Divanı'na taşımıştı. Bologna Mahkemesi, güvenliğin belirlenmesinde hangi ölçütlerin kullanılmasının gerektiğini ve İtalyan mevzuatıyla bir ihtilaf ortaya çıkarsa AB hukukunun önceliği ilkesinin geçerli olup olmadığını sormuştu. Ülkenin farklı mahkemelerindeki farklı davalarda alınan kararlar, siyasilerle yargı mensupları arasında polemiklere yol açarken, Meloni hükümeti ise mahkemelerin, 21 Ekim'de çıkardığı kararnameye göre hareket etmesi gerektiği görüşünü savunuyor. ARNAVUTLUK'TAKİ TARTIŞMALI GÖÇMEN MERKEZLERİ İtalya Başbakanı Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın 6 Kasım 2023'te Roma'da imzaladıkları anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz'de kurtarılan düzensiz göçmenlerden; reşit ve sağlıklı erkek göçmenlerin, Arnavutluk'a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleneceği süre boyunca burada kalmalarını öngörüyor. Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan düzensiz göçmenleri, reşit olmayanları, hamile kadınları ve savunmasız kişileri kapsamıyor. Bu anlaşma, yılda 36 bin kadar düzensiz göçmenin, Arnavutluk'taki bu merkezlere nakledilmesini öngörüyor. Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk'un kuzeybatısındaki Şingin Limanı'nda ilk kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk arasındaki bu protokol, Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan başka bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma özelliğini taşıyor. Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında yayımlanan bazı haber ve yazılarda ABD'nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla "yeni Guantanamo" eleştirileri yöneltilmişti. İtalya'da muhalefet partileri de devletin, düzensiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon avroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti. Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, düzensiz göçmenlerin ülkeye gelişlerini "caydıracak unsur" olarak kamuoyuna sunmuştu.