Avrupa'yı sarsan felaket: İspanya'daki sel hakkında neler biliyoruz?

Güney Avrupa ülkesi İspanya'yı etkisi altına alan şiddetli yağışlar, 1973'den bu yana en ölümcül sel felaketine neden oldu. Hayatını kaybedenlerin sayısı 205'e yükselirken ülkede üç günlük ulusal yas ilan edildi. İspanya, on yıllardır görülen en kötü sel felaketiyle boğuşurken en büyük hasarın nerede olduğu ve felaket karşısında hangi adımların atıldığı merak konusu oldu. Bilim insanları ayrıca felaketin olası nedenleri ve açıklamalarını da değerlendirdi. Buna göre fosil yakıt kirliliğinin neden olduğu küresel ısınma, İspanya'yı vuran şiddetli yağışı yaklaşık yüzde 12 daha ağır hale getirmiş olabilir. İspanya, bu hafta ülkenin güney ve doğu bölgelerine sadece birkaç saat içinde düşen bir yıllık yağışın ardından on yıllardır görülen en kötü sel felaketiyle boğuşuyor. Bölgedeki acil durum servisleri, salı günü başlayan fırtınanın şimdiye kadar en az 205 kişinin ölümüne neden olduğunu, bunlardan 155'inin en çok etkilenen Valensiya bölgesinde kaydedildiğini, onlarca kişinin ise hala kayıp olduğunu bildirdi. Fırtına kasabaları ve yolları su altında bıraktı, nehirlerin taşmasına neden oldu ve binlerce haneyi elektriksiz bıraktı.
Valensiya'da son 28 yılın en yoğun yağışı görüldü. Bölge sakinleri yağışa hazırlıksız yakalanarak binaların bodrum ve alt katlarında mahsur kaldı. İspanya'yı sarsan felaket sırasında ölümlerin çoğu, Akdeniz kıyısında bulunan ve 5 milyondan fazla insana ev sahipliği yapan Valensiya'da meydana geldi.
Yaz aylarında turizmin gözdesi olan bölgede meydana gelen ani sel felaketi, salı gecesi ve çarşamba günü kırsal bölgelerin su altında kalmasına ve karayollarının kullanılamaz hale gelmesine neden oldu. Valensiya kentinde bir adliye binası cenazeleri muhafaza edebilmek için geçici olarak morga dönüştürüldü.
Özerk bölgedeki tren seferleri iptal edildi; okullar, müzeler ve kütüphaneler kapatıldı.
Paiporta kasabasında en az 40 kişi hayatını kaybetti, bunlardan altısı huzurevinde kalıyordu. İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles, bini aşkın ordu mensubunun kurtarma çalışmaları için sahada görevlendirildiğini duyurdu.
Bazı bölgelere yalnızca helikopterle gidilebilirken perşembe itibarıyla selden etkilenen her yere yardımların ulaştırıldığı açıklandı. Hükümet, insanlara evde kalmaları veya yüksek yerlere gitmeleri yönünde acil durum uyarıları gönderdi.
Ancak yine de pek çok kişi güvenliğini sağlayamadı. Sosyal medyada "Fırtınanın ortasındayken alarm verdiler." tepkileri geldi. İspanya Meteoroloji Ajansı AEMET'e göre, Valensiya çevresi de dahil olmak üzere bazı bölgeler için aşırı yağmur uyarıları yapıldı.
Bu uyarılar 12 saatten kısa bir sürede 200 mm (8 inç) yağmur potansiyelini öngörüyordu.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, selden etkilenen vatandaşlara gereken tüm yardımların yapılacağını açıkladı.
Valensiya'nın bazı mahallelerinde hala su ve elektrik verilemeyen bölgeler olduğu belirtildi. Felaketin nedeninin, İspanyol meteorologların "gota fría" diye adlandırdığı olay olduğu bildirildi.
Türkçe'ye "soğuk düşüş" diye geçen bu hava olayında, atmosferin üst kısmında bulunan soğuk hava havuzu jet akımından ayrışıyor. Bu da daha yoğun yağmurlara yol açabiliyor. "Soğuk düşüş" en çok sonbaharda görülüyor. Bilim insanlarının yaptığı analize göre, sağanak yağışların yoğunluğunun "en olası açıklaması" iklim değişikliği.
Fosil yakıt kirliliğinin neden olduğu küresel ısınmanın, İspanya'yı vuran şiddetli yağışı yaklaşık yüzde 12 daha ağır ve iki kat daha olası hale getirdiği tespit edildi. Bu haftaki seller, İspanya'nın on yıllardır yaşadığı en ölümcül seller olarak kayıtlara geçti.
1959'da, İspanya'nın Ribadelago kasabasında meydana gelen bir selde 144 kişi ölmüştü. Ancak bu felaket, doğal bir olaydan ziyade, Vega de Tera rezervuarından su bırakan bir barajın çökmesinden kaynaklandı. Felakatin boyutu uydu fotoğraflarına da yansıdı.
İşte Valensiya'nın uydudan çekilen öncesi  ve sonrası fotoğrafları...
Sel nedeniyle nehirlerin taşması sonucu köprüler, yollar, demiryolları ve binalar sürüklenerek bölgenin altyapısını tahrip etti.
Ulaştırma Bakanı Oscar Puente, doğu bölgesindeki yaklaşık 80 km'lik yolun ciddi şekilde hasar gördüğünü ya da geçilemez hale geldiğini söyledi.
Yolların birçoğu, terk edilmiş arabalar tarafından kapatıldı.