Gölge savaş devri bitti: İsrail ve İran çatışmasında zaman çizelgesi

İsrail ordusu, İran'daki askeri bölgelere nokta atışı saldırılar düzenlendiğini açıkladı. İran medyasına göre, Tahran ve Kerec şehrinde çok sayıda patlama meydana geldi. İsrail, İran'a yönelik saldırılarının, Tahran'ın 1 Ekim'de düzenlediği füze saldırılarına yanıt olduğunu açıkladı. Bu saldırı, geçen yıl Gazze'de başlayan savaştan bu yana tırmanan gerilimin son noktasını temsil ediyor. Ancak İsrail-İran düşmanlığı gizli savaşlar ve kara, deniz, hava ve siber uzay saldırılarıyla on yıllar öncesine dayanıyor. İşte yıllardır devam eden gerilimin zaman çizelgesi... İsrail ordusu İran'daki askeri bölgelere nokta atışı saldırılar düzenlendiğini açıkladı.
İsrail ordu sözcüsü, "İran'daki rejimin son dönemde İsrail'e yönelik saldırılarına cevap olarak askeri noktalar hedef alındı" ifadelerini kullandı. 
Bu saldırı bir süredir tırmanan çatışmaların sonuncusuydu, ancak İsrail-İran düşmanlığı gizli savaşlar ve kara, deniz, hava ve siber uzay saldırılarıyla on yıllardır devam ediyor.
İşte önemli olayların zaman çizelgesi... İsrail'i müttefik olarak gören İran'ın Batı yanlısı lideri Muhammed Rıza Şah, İsrail karşıtlığını ideolojik bir zorunluluk haline getiren yeni bir Şii teokratik rejimi kuran İslam Devrimi ile iktidardan uzaklaştırıldı. İsrail Lübnan'ı işgal ederken, İran Devrim Muhafızları oradaki Şii Müslümanlarla birlikte çalışarak Hizbullah'ı kurdu.
İsrail hükümeti, nihayetinde bu paramiliter grubu sınırlarındaki en tehlikeli düşman olarak görecektir. İran destekli Hizbullah, Batı ve İsrail güçlerini Lübnan'dan çıkarmak için intihar saldırıları düzenledi.
Kasım ayında patlayıcılarla dolu bir araç İsrail ordusunun Lübnan'daki karargâhına girdi.
İsrail daha sonra Lübnan'ın büyük bölümünden çekilmek zorunda kaldı. İran'ın uranyum zenginleştirmeye yönelik gizli bir programı olduğunun ortaya çıkması, nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasındaki taahhütlerini ihlal ederek nükleer bomba yapmaya çalıştığı yönündeki endişeleri artırdı.
İsrail, İslam Cumhuriyeti'ne karşı sert önlemler alınması çağrısında bulundu. İsrail Lübnan'da bir ay süren bir savaşta Hizbullah'la savaştı ancak ağır silahlı grubu ezmeyi başaramadı ve çatışma etkili bir çıkmazla sonuçlandı. İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney yaptığı bir konuşmada İsrail'i “tehlikeli ve ölümcül bir kanser” olarak nitelendirdi. ABD ve İsrail tarafından geliştirildiğine inanılan kötü niyetli bir bilgisayar virüsü olan Stuxnet, İran'ın Natanz Nükleer Tesisi'ndeki bir uranyum zenginleştirme tesisine saldırmak için kullanıldı.
Bu, endüstriyel makinelere yönelik kamuoyunca bilinen ilk siber saldırı oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dönemin ABD Başkanı Donald Trump'ı İran'ın nükleer programından çekildiği için kutladı.
Nükleer anlaşmaya karşı yıllarca lobi faaliyeti yürüttükten sonra Trump'ın kararını “tarihi bir hamle” olarak nitelendirdi. İsrail, İran Devrim Muhafızları'nın komutanı General Kasım Süleymani'nin Bağdat'ta bir Amerikan insansız hava aracı saldırısında öldürülmesini memnuniyetle karşıladı.
İran, Amerikan askerlerinin bulunduğu Irak üslerine füze saldırılarıyla karşılık verdi.
Yaklaşık 100 ABD askeri personeli yaralandı. ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Yair Lapid, Tahran ile diplomasi konusunda uzun süredir bölünmüş olan müttefiklerin birlik gösterisi olarak İran'ın nükleer silahlara sahip olmasını engellemek için ortak bir taahhüt imzaladı.
Biden'ın başkan olarak İsrail'e yaptığı ilk ziyareti taçlandıran Kudüs Deklarasyonu'nun bir parçası olan taahhüt, yerel bir televizyon kanalına İran'a karşı "son çare olarak güç kullanımına" açık olduğunu söylemesinden bir gün sonra geldi. İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliği yerleşkesine düzenlediği şüpheli bir hava saldırısında aralarında iki üst düzey komutanın da bulunduğu yedi Devrim Muhafızı subayı öldü.
İsrail saldırının sorumluluğunu ne doğruladı ne de reddetti.
İran 13 Nisan'da İsrail topraklarına eşi benzeri görülmemiş bir doğrudan saldırı düzenleyerek insansız hava araçları ve füzelerle karşılık verdi. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, 27 Eylül'de Beyrut'un güney banliyölerinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldü. 
Hamas lideri İsmail Haniye de 31 Temmuz'da İran'ın başkentinde öldürüldü.
İran, bu suikastların intikamını almak için 1 Ekim gecesi İsrail'in başkenti Tel Aviv yakınlarına 180'den fazla füze fırlattı. İsrail, Tahran'ın ay başındaki saldırılarına misilleme yaptığını söyleyerek İran'daki askeri mevzileri vurdu.
İran medyası Tahran'da ve yakındaki askeri üslerde birkaç saat boyunca patlamalar olduğunu bildirdi.
İranlı yetkililer bazı yerlerde “sınırlı hasar” olduğunu bildirdi.