7 Ekim'den Ortadoğu savaşına doğru: Kim, nereye saldırdı?

7 Ekim sonrası çatışma hattının hızla genişlemesiyle, sıkça sorulan "Savaş yayılır mı?" "Gazze'de yaşananlar bölgesel bir savaşa evrilir mi?" soruları, bir yıl içinde kendini iyice gösterdi. Peki 7 Ekim'den bu yana hangi ülke, nereye saldırdı? Savaş nereye doğru yayıldı? 7 Ekim saldırıları sonrasında bölgesel savaş uyarılarının yapıldığı Ortadoğu'da karmaşık bir denklem ortaya çıktı. 
Gazze'yi bombalayan İsrail, kuzey sınırında da Hizbullah'la "düşük yoğunluklu" bir savaşa başladı.Hizbullah’ın amacı kuzeydeki cepheyi aktif tutarak İsrail güçlerini bölmek ve bölgedeki İsraillileri göçe zorlayarak İsrail üzerinde baskı oluşturmaktı.Böylelikle Gazze saldırılarının kapsamını daraltmayı ve hatta İsrail’i Gazze’de ateşkese zorlamayı hedefliyordu. Nitekim karşılıklı saldırılar sonrası İsrail sınırdan binlerce vatandaşını tahliye etti. Hizbullah da bölgeyi roketlerle vurmayı sürdürdü. Ancak İsrail'in saldırıları, 2 Ocak'ta Lübnan'nın başkenti Beyrut'a uzandı. Hedefte Hamas'ın iki numaralı ismi Salih Aruri vardı.İsrail ile Hamas arasındaki müzakerelerin kilit isimlerinden Aruri, 7 Ekim'den sonra Filistin toprakları dışında öldürülen ilk üst düzey Hamas yetkilisi oldu.Aruri aynı zamanda Hamas'ın silahlı kanadı Kassam Tugayları'nın kurucularındandı.Denklemin değişmeye başladığının işaretlerini veren suikasttan sadece bir gün sonra İran, bombalı saldırılarla sarsıldı. Çifte bombalı saldırı, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin ölüm yıldönümünde geldi.45 yılın en kanlı saldırısının hedefinde Kirman'da Süleymani'yi anmak için toplananlar vardı.15 dakika arayla gerçekleşen patlamalarda 100'e yakın kişi öldü; saldırıları terör örgütü DAEŞ üstlendi.Aruri suikasti ve bir gün sonra gelen İran'daki saldırılar, Gazze Savaşı'nın bölgeye yayılma riskini bir kez daha gözler önüne serdi. Savaşın bir başka uzantısı da İsrail-Suriye-Irak ve İran hattında kendini gösterdi.İsrail, Aralık sonunda Şam yakınlarına hava saldırısı düzenledi.Saldırda İran Devrim Muhafızları'nın üst düzey isimlerinden Seyid Razi Musavi öldürüldü. Ocak ayında da yine Şam'da İran Devrim Muhafızları'nın binası hedef alındı.Saldırıda, Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nün Suriye İstihbarat sorumlusu Hacı Sadık Umidzade öldürüldü..İran her iki olayla ilgili de İsrail'i işaret etti. Tahran yönetimi, komşuları Irak, Suriye ve Pakistan'a sınır ötesi operasyonlar düzenlerken; Amerika Birleşik Devletleri'nin Suriye-Ürdün sınırındaki Tower 22 isimli askeri üssü, İran destekli milisler tarafından vuruldu.Nisan ayına gelindiğindeyse Ortadoğu'da Gazze ile başlayan gerilimi daha da tırmandıracak olaylar yaşandı. İsrail'in Şam'daki İran konsolosluk binasını vurmasının ardından, Tahran ilk kez doğrudan İsrail'i hedef aldı."Gerçek Vaat" adı verilen operasyonla İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle misilleme yaptı.İnsansız hava araçları saatler sonra İsrail semalarına ulaşırken, Demir Kubbe devreye girdi. İsrail ordusu, İran'ın askeri hava unsurlarının çoğunun İsrail sınırları dışında etkisiz hale getirildiğini açıkladı. Ülkenin güneyindeki askeri üste ufak çaplı hasar meydana geldi. İsrail-Gazze hattındaki denklemin bir başka halkasını da Yemen'deki İran destekli Husiler oluşturdu.Savaşa 31 Ekim'de dahil olan Husiler, Filistinlilere destek mesajı vererek Kızıldeniz'de İsrail bağlantılı ticari gemileri hedef aldı.Saldırıların birçok firmanın tedarik zincirini kırılma noktasına getirmesi ve petrol fiyatlarını etkilemeye başlaması üzerine, Husilere karşı, Amerika Birleşik Devletleri öncülüğünde çok uluslu görev gücü kuruldu.Amaç Aden Körfezi ve Kızıldeniz'de istikrarı yeniden tesis etmekti. 12 Ocak'ta ABD ve İngiltere, koalisyon güçleriyle birlikte Yemen'deki Husi hedeflerine yönelik operasyon yaptı.
Hava ve denizden ateşlenen füzelerle çok sayıda hedef vuruldu. Ancak gerilim bununla sınırlı kalmadı. Mart ayında Husi füzesi İsrail topraklarına ulaştı. Husiler Temmuz'daysa Tel Aviv'i drone'la vurdu.İsrail de misilleme olarak Yemen'deki Hudeyde Limanı'nı hedef aldı. Eylül ayına gelindiğindeyse, Husilerin attığı füze ilk kez İsrail'in iç kesimine ulaştı.Saldırının 2 bin kilometreyi 11,5 dakikada kateden yeni hipersonik balistik füzeyle yapıldığı açıklandı. Çatışma ağı genişlerken, özellikle İsrail-Lübnan hattındaki gelişmeler, çok cepheli yeni durumun habercisiydi.
30 Temmuz'da İsrail'in hava saldırısında Hizbullah komutanı Fuad Şükür öldürüldü.Hizbullah lideri Nasrallah, cenaze töreninde yaptığı konuşmada, İsrail ile savaşın yeni bir aşamaya girdiğinden bahsetti. Hizbullah ile İsrail arasında karşılıklı misillemelerle devam eden çatışmalar, kapsamlı bir savaşa evrildi. Önce Hizbullah üyelerine yönelik çağrı cihazı ve telsiz saldırıları geldi.İki gün üst üste yapılan benzeri görülmemiş siber saldırılar, yüzlerce örgüt üyesini silah tutamaz hale getirdi.Bu saldırıları Beyrut'un güneyinde bir eve yapılan bombardıman izledi.Saldırıda Hizbullah'ın üst düzey komutanı İbrahim Akil ve Ahmed Vehbi de dahil 16 üyesi öldürüldü. Takvimler 27 Eylül'ü gösterdiğindeyse İsrail ordusu Beyrut'ta Hizbullah'ın kalesini vurdu.Taşlar yerinden oynadı. Örgütün 32 yıllık lideri Hasan Nasrallah, Hizbullah'ın karargahında, İsrail'in "Yeni Düzen" adını verdiği operasyonla öldürüldü.Öldürülenler arasında Nasrallah'ın yanı sıra Hizbullah'ın Güney Komutanı Ali Karaki ve diğer liderlik kadrosundan da isimler vardı.İsrail, 29 Eylül gecesiyse ilk defa Beyrut şehir merkezindeki Kola bölgesini vurdu.Son olarak da güneydeki Hizbullah hedeflerine yönelik sınırlı bir kara harekatı başlattı. İran'ınsa tüm bu gelişmelere yanıtı sert oldu.Nisan ayındaki saldırıdan sonra İsrail'i bu kez çok daha geniş çaplı bir saldırı ile vurdu.1 Ekim'de Devrim Muhafızları'nın "Gerçek Vaat 2" adını verdiği operasyonla İsrail'in askeri üslerini hedef alan füze saldırıları gerçekleşti. Saldırıda ilk kez Orta Menzilli Hipersonik Fettah 1 füzeleri kullanıldı.